Exponenții  Iluminismului în literatura română sunt:

  1. Simion Micu – Brevis Historica notitia originis et progressu nationis Daco-Romanae  seu ut quidem barbara vocabulo appellant valachorum, ab initio usque ad secolum XVIII – 1778 , Istoria românilor cu întrebări și răspunsuri, 1791, Istoria, lucrurile și întâmplările românilor;
  2. Gheorghe Șincai – Hronica românilor;
  3. Petru Maior – Istoria pentru începutul românilor în Dachia;
  4. Ion Budai Deleanu – De originibus populorum Transylvaniae, Țiganiada (poemă eroicomică), Fundamenta grammaticaes linguae romaenicae, Lexicon românesc-nemțesc și nemțesc românesc (dicționar);
  5. Samuel Micu, Gheorghe Șincai – Elementa linguae daco-romanae sive valachicae – 1780
  6. Samuel Micu , Petru Maior, ș.a. – Dicționarul de la Buda – 1825.